Olimpiyat oyunları tarihçesi: Antik Yunan’dan günümüze
Olimpiyat Oyunları veya kısaca Olimpiyatlar, Yaz ve Kış Olimpiyat Oyunları olmak üzere iki ayrı kategoride, dört yılda bir düzenlenen uluslararası çok sporlu etkinlik olarak tanımlanır. Ancak, Olimpiyatlar’ın kökeni neye dayanır? İşte, Olimpiyat Oyunları tarihçesi…
18 nerenin plakası? 18 plaka kodu hangi şehre ait?
22 nerenin plakası? 22 plaka kodu hangi şehre ait?
ANTİK OLİMPİYATLAR
Antik olimpiyat oyunlarının ilk olarak nerede ve ne zaman başladığına ilişkin kesin bir bilgi yoktur; ancak sayısız efsane vardır. Bunlardan birine göre oyunlar, Olimpia kralı ve Peloponnisos’a adını veren kahraman olan Pelops’a kurbanların sunulduğu süre boyunca doğmuştur. Hristiyan Yunan düşünürü Titus Flavius Clemens’e göre ise bu oyunlar Pelops’un ruhuna sunulan armağanlardan başka bir şey değildir.
Bir başka söylenceye göre ise mitolojik kahraman Herakles’in Olimpiya’da bu tip bir oyuna katılarak kazanmasının sonucunda bu oyunların her dört yılda bir geleneksel olarak yinelenmesi istediği yönündedir. Bir başka efsane bunun Zeus tarafından Titan Kronos’a karşı aldığı yenilgi sonrasında koyulduğunu söyler. Değişik kaynaklarda bunun Elis Kralı İfitos’un MÖ 9. yüzyılda halkını büyük bir savaşın içine düşmekten kurtarması için Pythia’ya giderek ona danıştığını, kâhinin ise ona tanrılar onuruna oyunlar düzenleyerek tanrıların memnuniyetini kazanmasını önerdiği geçer. Bunun sonucunda İfitos bu oyunları düzenlemeye başlar ve Spartalı düşmanları bu oyunlar süresince onlara saldırmayı durdurur.
MODERN OLİMPİYATLAR
1892’de Paris Sorbonne Üniversitesi’ndeki bir konuşması sırasında Fransız Baron Pierre de Coubertin uluslararası spor organizasyonu fikrini öne sürdü. Coubertin, 1870-71 yıllarındaki Fransa-Almanya savaşında Fransa’nın yenilgi nedenini ülkede fiziksel eğitimin verilememesi olarak görüyordu. Spor eğitimini ve spor kurumlarını güçlendirerek ülkede sporu yaygınlaştırmak ve spordaki rekabetin ve iletişimin gerçek savaşları önleyebileceğini savunuyordu. 23 Haziran 1894’te Coubertin önderliğinde Uluslararası Olimpiyat Komitesi 13 ülke ve 79 temsilci ile ilk kez toplandı ve Olimpiyat Oyunlarının yeniden düzenlenmesine ve ilk olimpiyatların 1896’da Atina’da düzenlenmesine karar verdi.
İlk modern olimpiyatlar Uluslararası Olimpiyat Komitesi himayesinde Atina’da 1896’da gerçekleştirildi. Bu olimpiyatlara 14 ülkeden 241 sporcu katıldı ve 43 yarışta mücadele ettiler. Yunan hükûmeti oyunların gerçekleşebilmesi için Zappas ve kuzeni Konstantinos Zappas’a güveniyordu ve bu güveni olimpiyat oyunlarını finanse ederek kullandılar. İş insanı George Averoff da Panathinaiko Stadyumu restorasyonu masraflarını üstlendi. Yunan hükûmeti ise biletler ve hatıra pulları satışından gelir elde etmiştir.
OLİMPİYATLARA EV SAHİPLİĞİ YAPMIŞ ÜLKELER
- 1896 Yunanistan Krallığı Atina
- 1900 Fransa Paris
- 1904 ABD St. Louis
- 1906 Yunanistan Krallığı Atina
- 1908 Birleşik Krallık Londra
- 1912 İsveç Stokholm
- 1916 Alman İmparatorluğu Berlin
- 1920 Belçika Antwerp, Belçika
- 1924 Fransa Paris
- 1928 Hollanda Amsterdam
- 1932 FÖY. Los Angeles
- 1936 Almanya Berlin
- 1940 Japonya Tokyo
- 1944 İngiltere
- 1948 İngiltere
- 1952 Finlandiya Helsinki
- 1956 Avustralya Melbourne
- 1960 İtalya Roma
- 1964 Japonya Tokyo
- 1968 Meksika Mexico City
- 1972 Batı Almanya Münih,
- 1976 Kanada Montreal
- 1980 SSBC Moskova
- 1984 ABD Los Angeles
- 1988 Güney Kore Seul
- 1992 İspanya Barselona
- 1994 Norveç Lillehammer
- 1996 ABD Atlanta
- 1998 Japonya Nagano
- 2000 Avustralya Sidney
- 2002 ABD Salt Lake City
- 2004 Yunanistan Atina
- 2006 İtalya Torino, İtalya
- 2008 Çin Halk Cumhuriyeti Pekin
- 2012 İngiltere Londra
- 2016 Brezilya Rio de Janeiro, Brezilya
- 2021 Tokyo, Japonya
TÜRKİYE’NİN OLİMPİYATLAR KARNESİ
Türkiye katıldığı 23 olimpiyattan 18’inde madalya kazanmıştır. En çok madalya kazanılan olimpiyatlar 6 altın, 4 gümüş, 2 bronz kazanılan 1948 Londra, 7 altın, 2 gümüş kazanılan 1960 Roma ve 2 altın, 2 gümüş, 9 bronz madalya kazanılan 2020 Tokyo’dur. En çok madalya kazanılan sporlar ise 29 altın, 18 gümüş, 19 bronzla güreş ve 8 altın, 1 gümüş ve 2 bronzla halterdir.
Türkiye adına olimpiyat madalyası kazanmayı başaran 85 sporcu vardır. Bu 85 sporcudan 16’sı birden çok kez madalya sevinci yaşamıştır. Naim Süleymanoğlu ve Halil Mutlu 3 kez, Mithat Bayrak, Mustafa Dağıstanlı ve Hamza Yerlikaya 2 kez altın madalya kazanmışlardır. Hamit Kaplan 1 altın, 1 gümüş, 1 bronz; Rıza Kayaalp ise 1 gümüş, 2 bronz madalyayla toplamda 3 madalya kazanmıştır.
Olimpiyatlarda madalya kazanan ilk kadın sporcu 1992 Barselona’da bronz madalya kazanan judocu Hülya Şenyurt iken ilk altın madalya kazanan kadın sporcu 2004 Atina’da altın madalya kazanan halterci Nurcan Taylan’dır. Tekvandocu Nur Tatar ise iki farklı olimpiyatta madalya kazanan ilk kadın sporcudur. Olimpiyatlarda madalya kazanan en yaşlı sporcu 1948 Londra’da 35 yaşındayken altın madalya kazanan güreşçi Yaşar Doğu, en genç isim ise 2004 Atina’da 17 yaşındayken gümüş madalya kazanan boksör Atagün Yalçınkaya’dır.
